شب یلدا، یکی از خاص ترین شب های ایرانی ها

شب یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که در آخرین شب پاییز برگزار می‌شود. این شب، بلندترین و سردترین شب سال است و نشانه آغاز زمستان و چله بزرگ است.

شب یلدا از واژه سریانی یلدا به معنای تولد و زایش نام گرفته است. این نام به تولد خورشید و روشنایی اشاره دارد. ⁴ ایرانیان باستان، این شب را جشن میلاد خورشید می‌دانستند و با خوردن میوه‌ها و آجیل‌های خشک، سفره‌ای رنگین و شاد را می‌چیدند.

منبع

شب یلدا در مناطق مختلف ایران و جهان، آداب و رسوم متفاوتی دارد. در بعضی از مناطق، عروس‌های جدید را با هدایا و خمچه تبریک می‌گویند. در بعضی دیگر، با کف‌زنی و کف‌بیخ، صدای خوشبختی را به گوش می‌رسانند. در بسیاری از خانواده‌ها، با خواندن شاهنامه و فال حافظ، فرهنگ و ادب را زنده نگه می‌دارند.

شب یلدا نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای همسایه هم جشن گرفته می‌شود. در ترکیه، افغانستان، تاجیکستان، پاکستان و جمهوری آذربایجان نیز شب چله را با شادمانی جشن می‌گیرند. حتی در کشورهای دورتر هم مثل ژاپن، کانادا و آمریکا، ایرانیان مقیم این شب را به عنوان نماد فرهنگ خود گرامی می‌دارند.

شب یلدا در سال ۱۴۰۱ به عنوان میراث فرهنگی ناملموس جهان ثبت شده است. این جشن نشان دهنده قدمت فرهنگ ایران و پاسخگوئی آن به تغییرات طبعات است. شب یلدا فرصت خوبی است برای دور هم جمع شدن خانواده‌ها و دوستان و لذت بردن از لحظات شاد و صمیمانه.

یکی از سنت های شب یلدا خوردن هندوانه است. اکثر پدر های ایرانی روش انتخاب یک هندوانه را می دانند و سعی می کنند تا بهترین آن ها را انتخاب کنند. انتخاب هندوانه خوب یکی از مهارت هایی است که اکثر مردان ایرانی ادعا می کنند که آن را دارندو بدون دیدن داخل هندوانه می توانند شیرین ترین و قرمز ترین هندوانه را برای شب یلدا انتخاب کنند.

غذا های شب یلدا

در این شب، معمولاً غذاهایی را میل می‌کنند که از میوه‌ها و آجیل‌های خشک تهیه شده‌اند. برخی از غذاهای شب یلدا عبارتند از:

• آش انار: خوشمزه و مناسب شب‌های سرد زمستان
• انار پلو: لذیذ با ظاهر مجلسی
• کوفته انار: مقوی، خوش‌طعم و مجلسی
• خورش انار: همراه با بادمجان و مرغ
• سبزی پلو با ماهی: ساده و سریع و خوشمزه
• مرصع پلو: غذای مجلسی، سنتی، خاص و خوشمزه ایرانی
• کلم پلو: ساده یا شیرازی
• مرغ ترش: با سبزی‌های معطر شمالی و گردو
• خورشت اناربیج: گردو، رب انار، آب انار و سبزی محلی
• خشیل: غذای شبیه به حلیم با گندم، گوشت و رب انار

در کنار این غذاها، تنقلات و دسرهای شیرین نظیر پشمک، باسلوق، سالاد اسفناج و انار، سینه مرغ بریان با سس انار و سوپ انار نیز در سفره شب چله قرار می‌گیرند. این غذا ها را با خواص روغن گل پامچال بسیار دلچسب تر می شوند.

https://salemziba.com/herbal-benefits/evening-primrose-oil-and-how-to-use/

بله، شب یلدا در شعر و ادبیات پارسی زبان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از شاعران معروف و بزرگ از جمله حافظ، سعدی، فردوسی، عطار، خاقانی، مولانا، سهراب سپهری و دیگران در اشعار خود به این شب اشاره کرده‌اند. ¹²³

برای مثال:

حافظ می‌گوید:

باد آسایش گیتی نزند بر دل ریش

صبح صادق ندمد تا شـب یلدا نرود

سعدی می‌گوید:

برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد

که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم

فردوسی می‌گوید:

چنین بود تا بود گردان سپهر

گهی پر ز درد و گهی پر ز مهر

تو گر باهشی مشمر او را به دوست

کجا دست یابد بدردت پوست

شب اورمزد آمد و ماه دی

ز گفتن بیاسای و بردار می‌

کنون کار دیهیم بهرام ساز

که در پادشاهی نماند دراز

این‌ها فقط نمونه‌ای از اشعار زیبای شب یلدا هستند. شما می‌توانید با جستجو در وب به دنبال شعر های دلخواه خود باشید.